WP2 "Geçmişin siyasi söylemde kullanılması ve Avrupa Müzelerinde İslam'ın temsili"
İstanbul Bilgi Üniversitesi AB Enstitüsü (IBU) CoHERE projesinin "Geçmişin siyasi söylemde kullanılması ve Avrupa Müzelerinde İslam'ın temsili" başlıklı 2. Çalışma Paketi'nde (WP2) lider görevi görmektedir. UNEW ve UVA, bu çalışma paketinin ortaklarıdır.
WP2, öncelikle geçmişin siyasi söylemdeki kullanımını araştırır. Ayrıca İslam'ın Avrupa müzelerinde temsil edilmesi, homojen “Avrupa mirası’nın” kamusal / popüler söylemdeki yeri ve azınlık gruplarının Avrupa toplumundaki yeri konularına değinir. Özellikle İslam'ın yerini, İslam’ın nasıl algılandığını, çağdaş Avrupa toplumlarındaki sömürgecilik mirasını, Avrupa mirasları ve kimliklerindeki "ötekinin" konumunu vurgular.
Amaç ve hedefler
WP2'nin amacı, akademik literatür, müze ve miras uygulaması, değer kültürleri, siyaset ve politika, AB yapıları ve gündemleriyle ilgili olarak "Avrupa mirası", "Avrupa kimliği" ve "ortak bellek" gibi temel kavramları eleştirel bir biçimde incelemek ve teorik olarak araştırmaktır.
Bu bağlamda Prof. Dr. Ayhan Kaya "Çalışma Paketi 2: Geçmişin Siyaset Söyleminde Kullanılması ve Avrupa Müzelerinde İslam'ın Temsili, Avrupa'da Popülizmin Yükselişi" başlıklı raporu tamamlamıştır. Raporda, korku siyaseti ile Avrupa mirasının medeniyet söylemlerinin çoğalması arasındaki ilişki araştırılmıştır. Literatür taraması, Fransa'nın Front Nationale, Almanya'nın Alternatif Für Deutschland, Yunanistan'ın LAOS, Golden Dawn ve SYRIZA, İtalya'nın Beş Yıldızlı Hareketi, Hollanda'nın Özgürlüğü Partisi ve Türkiye'nin Adalet ve Kalkınma Partisi’ne odaklanmıştır. Raporda popülist politikaların sıklıkla göçmenleri “ötekileştirdiği”, İslamofobiyi ve Avrupa karşıtlığını vurguladığının altı çizilmiştir. “Öteki/ötekiler” milliyetçi duygulara tehdit olarak tasvir edilmektedir. Bu, populizmin, kültür mirasını da kullanan ve yükselişte olan bir siyasi stil olmasına bağlıdır.
WP2'nin diğer amacı, geçmişle olan ilişkilerin ve tutumların Avrupa'daki kimlik anlayışlarını, sosyal düzenleri ve ahlaki değerleri nasıl şekillendirdiğini incelemektir. Bu amaçla Ayhan Kaya, popülist siyasi liderlerin, kitleleri cezbetmek için söylemlerinde geçmişi, dini, kültürü, mitleri ve anıları sıklıkla kullandıklarının altını çizmiştir. Rapordan elde edilen bulgulardan yola çıkarak, 6 ülkede, popülist partileri ve hareketleri destekleyen 20 kişi ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler, popülist hareketlerin ve siyasi partilerin vatandaşlarla olan iletişiminde kullandığı stratejileri araştırmıştır. Alan çalışması aynı zamanda bireylerin çok kültürlülük, göç, küreselleşme ve Avrupa Birliği konusundaki görüşlerini de araştırmıştır. Görüşmeler, yalnızca kişilerin görüşlerini değil, aynı zamanda Avrupa ülkelerinin karşılaştığı mevcut çatışmaları ve krizleri fark etmeleri için tasarlanmıştır.
Ön bulgular
Ön bulgular, sosyal, ekonomik ve mali güçlüklerin, etno-kültürel ve dini olarak farklı olan "ötekilere" karşı korku ve önyargının artmasına yol açtığını gösteriyor. Popülist hareketlerin ve partilerin Avrupa'daki ve diğer yerlerdeki yükselişini anlamak için çeşitli yaklaşımlar mevcutken, liderler sıklıkla destekçileri ile iletişim kurmak için ortak stratejiler kullanmaktadır. Bunlar arasında mevcut kurumsal düzenlemelere karşı çıkmak, zorunlu bir siyasi kuruma ve siyasi seçkinliğe (elitizm) karşı çıkmak, marjinal pozisyonları desteklemek, kutuplaştıran ve kişiselleştiren politikaları/söylemleri desteklemekte vardır. Popülist liderler, homojen bir ulusal kimlik anlayışını vurgulamakta ve böylece "diğerlerini" ayırmaya çalışan politik bir söylem üretmektedirler. Alan çalışması, bu söylemin popülist hareketleri veya partileri destekleyen bireyler üzerindeki etkilerini araştırmayı amaçlamıştır. Alan çalışmasından elde edilen veriler, bu kişilerin üzerinde etkili olan iletişim strateji türlerine ışık tutar; sosyal medya gibi platformların bireyler ile iletişimde nasıl kullanıldığını araştırır. Bunu yaparken, ulusal politikaların ötesine geçerek bireylerin AB ve Avrupa mirası hakkındaki görüşlerini araştırır. Ayrıntılı röportajların soruları, vatandaşların ulusal kültürel miras ile değerler arasındaki ilişkileri nasıl gördüklerini ve Avrupa'nın değerlerini de inceler.
